Skala ma zasadniczo dwa znaczenia. Jedno z nich to typ skali, czyli np. ,,skala jońska'' albo ,,skala cały ton-półton''. Drugie z nich to konkretny przypadek skali oparty o konkretny dźwięk. Najpierw zdefiniujemy pierwsze znaczenie.
Skala to ciąg1.3 liczb
(
), których suma daje dwanaście. Liczby te oznaczają odległości
w półtonach pomiędzy kolejnymi stopniami skali.
![]() |
(1.14) |
Skale mają swoje nazwy. Na przykład skala ,,dwa-jeden'' nazywana też
,,cały ton-półton'' to lista:
.
Chcąc zagrać jakąś skalę, wybieramy dźwięk, od którego będziemy grać
(
), po czym gramy ten dźwięk. Następnie gramy dźwięk wyższy od
niego o
półtonów. Kolejny będzie wyższy o
półtonów. I tak aż do
, gdzie
oznacza liczbę stopni
skali. Stąd można uogólnić, że
czyli m-ty stopień skali to:
![]() |
(1.15) |
Skale kościelne to grupa skal, która powstaje w następujący sposób.
Podstawową skalą kościelną jest skala jońska. Nie wdając się
w przyczyny, powiemy że wygląda ona następująco:
.
Następnie możemy wziąć pierwszy element tej skali i przenieść go na
koniec. Dostaniemy wtedy inną skalę, która będzie wyglądała nieco
inaczej. Na przykład skala dorycka to
. Można uzyskać w ten sposób siedem różnych skal,
ósma będzie już powtórzeniem pierwszej. Skale kościelne można wypisać
w tabeli:
nazwa skali | |||||||||||||||||
( | 2, | 2, | 1, | 2, | 2, | 2, | 1 | ) | jońska | ||||||||
( | 2, | 1, | 2, | 2, | 2, | 1, | 2 | ) | dorycka | ||||||||
( | 1, | 2, | 2, | 2, | 1, | 2, | 2 | ) | frygijska | ||||||||
( | 2, | 2, | 2, | 1, | 2, | 2, | 1 | ) | lidyjska | ||||||||
( | 2, | 2, | 1, | 2, | 2, | 1, | 2 | ) | miksolidyjska | ||||||||
( | 2, | 1, | 2, | 2, | 1, | 2, | 2 | ) | eolska | ||||||||
( | 1, | 2, | 2, | 1, | 2, | 2, | 2 | ) | lokrycka |
Liczba wszystkich możliwych do wymyślenia skal jest ograniczna, określa ją liczba Bella[10]. Jest to liczba wszystkich możliwych podziałów liczby dwanaście na liczby naturalne. Jest ona dość duża. Większość z tych (możliwych) skal w praktyce do niczego się nie nadaje, w muzyce można spotkać ich co najwyżej kilkadziesiąt.
Skala chromatyczna to skala, zawierająca wszystkie dwanaście dźwięków, czyli definiowana ciągiem
![]() |
(1.16) |